Legoblokjes voor je lijf
Maar eerst even de basics: de meeste vitaminen, mineralen, vetzuren en aminozuren zijn essentiële voedingsstoffen. Dat betekent dat je lichaam ze niet zelf kan produceren en je een externe bron nodig hebt om ze binnen te krijgen.
Vitaminen worden gemaakt door planten en dieren, mineralen komen voor in de aarde of water.
Als je eet krijg je de vitaminen binnen die door de plant of het dier op je bord zijn aangemaakt, of de mineralen die ze hebben opgenomen. Je haalt aminozuren uit de eiwitten die je binnenkrijgt – uit dieren en/of planten.
Tekorten zorgen voor klachten
Al deze micronutriënten zijn zeer belangrijke bouwstenen om je lichaam tal van processen te kunnen laten uitvoeren. Denk hierbij aan:
- energie-aanmaak
- immuunsysteem goed laten werken
- opbouw van huid, pezen, spieren en botten
- aanmaak van hormonen
- reguleren van je bloeddruk
- ontgifting
- aanmaak en herstel van cellen
Een tekort aan voedingsstoffen kan voor zeer uiteenlopende klachten zorgen: van vermoeidheid tot haaruitval en van herhaalde miskramen tot spierkrampen.
Er zijn zeker 7 redenen waarom je een paar basissupplementen nodig hebt om tekorten aan te vullen en/of af te dekken:
1. Bijna niemand krijgt alles binnen uit voeding
Alle essentiële voedingsstoffen in voldoende mate binnenkrijgen is op zijn zachtst gezegd een uitdaging, ook bij een gezond voedingspatroon.
Volgens het CBS eten Nederlanders te weinig groenten, fruit en vis en voldoet hun dieet meestal niet aan de Richtlijn Gezonde Voeding van de Gezondheidsraad.
Vrijwel niemand haalt de aanbevolen 200 gram groenten per dag. Van de 19- tot 30-jarigen haalt zelfs maar 2% de 150 gram.
Bij oudere leeftijdsgroepen wordt dat iets beter, met de beste score voor vrouwen boven de 50 van wie 17% aan de richtlijn voldoet.
2. Mindfuck: bewust leven kan voor meer tekorten zorgen
Mensen die met ons werken houden zich vaak bovengemiddeld bezig met hun voeding en proberen daarin ook keuzes te maken die hun gezondheid en die van hun gezin en de planeet vergroten.
Toch is dat niet perse beter voor je lijf. We zien namelijk veel vegetariërs en vegans met tekorten aan zowel vitaminen als mineralen en aminozuren. Probeer je de planeet te redden, blijkt dat ten koste van je gezondheid te kunnen gaan.
Het ligt niet alleen aan jou
Maar er zijn ook belangrijke factoren buiten die buiten onze directe invloed vallen die het aannemelijk maken dat onze voeding de afgelopen 50 tot 100 jaar inderdaad minder mineralen, vitaminen, werkzame stoffen uit planten en eiwitten is gaan bevatten.
Dit heeft te maken met een aantal factoren (bron: Natura Foundation):
3. Verarming en uitputting van landbouwgrond
Mineralen die niet (meer) in de grond zitten door intensieve productiemethoden en eenzijdige beplanting komen ook niet terecht in de voeding die erop geteeld wordt.
4. Selectie en manipulatie van gewassen gericht op een hogere opbrengst
De soorten met de beste opbrengst zijn vaak niet de soorten met de hoogste voedingswaarde.
Uit onderzoek met bijvoorbeeld frambozenstruiken blijkt dat toevoeging van kunstmest – fosfor – ervoor zorgt dat de plant een grotere opbrengst geeft, maar vooral rijker wordt aan fosfor. De acht andere gemeten mineralen – natrium, kalium, calcium, magnesium, mangaan, koper, boor en zink – namen met maar liefst 20-50% af.
5. Fruit wordt onrijp geplukt
Hoe langer de weg van de fruitboom naar de consument, hoe minder voedzaam het is. Een groot gedeelte van de groenten en vruchten die je in de winkel kunt kopen hebben er al een (halve) wereldreis op zitten voor ze op je bord terechtkomen. En dat is niet bevorderlijk voor de mate van voedingsstoffen die erin zitten.
6. Vlees en vis bevat minder eiwitten doordat dieren geen wild leven leiden
Kippen, varkens en koeien die weinig ruimte hebben om te bewegen krijgen ook weinig kans om spiermassa te ontwikkelen. Spiermassa bestaat uit eiwitten die in ons lichaam weer worden omgezet in de nodige aminozuren.
Vlees van niet-wilde dieren (ook biologisch vlees dus) heeft nauwelijks bewogen en bevat dus minder hoogwaardige eiwitten dan vlees van écht wilde dieren.
Bovendien zijn deze dieren vaak gevoed met granen. Dat is ten eerste niet hun natuurlijke voeding, en ten tweede kunnen die granen weer van arme bodems afkomstig zijn en dus minder voedingsstoffen bevatten. Tot slot bevat zeker vlees uit de bio-industrie veel vocht en zit het vaak vol met antibiotica.
7. Mismatch tussen oerlichaam & 21st century life
En dan is er ook nog onze moderne levensstijl die veel vraagt van lichaam en geest. Bij chronische stress verbruik je bijvoorbeeld extra B-vitaminen en magnesium. Als je het grootste deel van de dag binnen doorbrengt is een vitamine D-gebrek bijna onvermijdelijk.
Cover your bases
Al met al een vrij deprimerend verhaal dus. The sunny side is dat je een hoop kunt doen om de wereld een betere plek te maken, zowel op macro- als op microniveau. Steun boeren, winkels en initiatieven met oog voor mens, dier en milieu.
En – last but not least – ondervang tekorten door een aantal basissupplementen te nemen. Voor bijna iedereen in Nederland is het erg belangrijk – in onze ogen onontkoombaar – om een goede multi (vegan versie), magnesium, vitamine D (vegan versie) en omega 3 (vegan versie) te nemen.
Kies voor kwaliteit
Maar het ene supplement is het andere niet: veel merken die je in (online) winkels kunt kopen zijn goedkoper dan die wij aanbevelen. Dat komt vaak doordat de grondstoffen waar ze van gemaakt zijn van mindere kwaliteit zijn.
Dat kan een aantal dingen betekenen: je lichaam ‘herkent’ de stoffen niet goed en kan ze daardoor niet (optimaal) gebruiken.
Het kan er zelfs voor zorgen dat je bepaalde stoffen gaat ‘stapelen’ omdat je ze niet kan verwerken, zoals met bijvoorbeeld vitamine B6 kan gebeuren.
Als het gaat om omega 3 zie je vaak dat de visolie van niet-duurzame visvangst afkomstig is, of niet goed gezuiverd van zware metalen (waar vis helaas vol mee zit).
Als vegan is nog ingewikkelder om omega 3 binnen te krijgen. De algen waar deze supplementen uit gemaakt worden bevatten alleen het omega 3-vetzuur DHA (waar je hersenen en baby’s van bouwt) en geen EPA, wat juist zo belangrijk is om chronische ontstekingen te dempen.
Neem supplementen serieus
Suppletie is eigenlijk medicatie: sterk werkzame stoffen met vaak krachtige effecten. De stoffen die je binnenkrijgt moeten dus van topkwaliteit zijn zodat je lichaam er ook echt wat mee kan en niet onnodig belast wordt.
Bovendien moet je als je extra behoeften hebt omdat je zwanger bent of plantaardig eet extra goed opletten dat je alles wat je nodig hebt ook daadwerkelijk in je supplementen zit.
